Skip to content
Co to są skale modalne i po co nam one? cz.2
Projekt bez nazwy (1)

W poprzednim wpisie dowiedzieliśmy się trochę o skalach, czym są, jak je budować, poznaliśmy dokładniej skalę: jońską i dorycką. Dziś zajmiemy się kolejnymi: frygijską, lidyjską i miksolidyjską.

Zapraszamy!

 

Skala Frygijska


Następna ze skal modalnych brzmi zdecydowanie najbardziej orientalnie, a także tajemniczo. Czasem poczujemy dreszcze na plecach, a czasem wyobrazimy sobie np. wielbłąda, albo pustynię.

 
Na czym polega?
Podobnie jak w przypadku skali doryckiej, będzie składała się z tych samych dźwięków, co skala jońska (durowa), ale będzie się rozpoczynała od jej trzeciego stopnia, czyli od dźwięku “MI”.
 
MI FA SOL LA SI DO RE (MI)
 
Akordy pełniące główne funkcje w tej skali to:
 
  • tonika (trójdźwięk zbudowany od I stopnia skali)
  • subtonika (trójdźwięk zbudowany od VII stopnia skali)
  • supertonika (trójdźwięk od II stopnia skali)


Po
wiedzmy o niej prościej. Jak ją skojarzyć? 

 

Jest to skala którą można wysłyszeć w muzyce heavy metalowej, albo takiej jak rock progresywny, ale także w muzyce filmowej, ze względu na swoją tajemniczość. Najczęściej spotkamy się z fragmentami melodii, wstawkami wykorzystującymi tę skalę.


Przykłady skali frygijskiej:

Set the controls for the heart of the Sun – Pink Floyd 
Wherever I may roam Metalica 
Prolog z filmu Władca Pierścieni – Drużyna Pierścienia – Howard Shore


Skala Lidyjska


Jeśli znacie piosenkę W murowanej piwnicy, znacie także skalę lidyjską. Na myśl od razu przychodzą nam pasące się na pagórkach owieczki, orkiestra góralska w regionalnych strojach. 

 
Na czym polega?

Tak jak poprzednie skale, zawiera w sobie dźwięki skali jońskiej, ale zaczyna się od jej czwartego stopnia, czyli od dźwięku “FA”. 


FA SOL LA SI DO RE MI (FA)


Akordy pełniące główne funkcje w tej skali to:

  • tonika (trójdźwięk zbudowany od I stopnia skali)
  • dominanta (trójdźwięk zbudowany od V stopnia skali)
  • supertonika (trójdźwięk od II stopnia skali)
 

Powiedzmy o niej prościej. Jak ją skojarzyć


Tę skalę często usłyszymy także w muzyce filmowej, szczególnie w momentach patetycznych, fanfarowych.
Ma mistyczny, magiczny wydźwięk.

 

Usłyszycie ją na przykład w takich utworach, jak:

 

Skateboard Chase z filmu Back to the future – Alan Silvestri

Columbia Pictures LogoJonathan Elias

Yoda themeEmpire strickes back – John Williams 

The Simpsons Intro – Danny Elfman

 

 

Skala Miksolidyjska

 

Jest to piąta skala modalna. Nam przywodzi na myśl muzykę irlandzką, w której często jest wykorzystywana. Macie jakieś swoje skojarzenia?

 

Na czym polega?

Jest zbudowana na V stopniu skali jońskiej, mogłoby się wydawać, że jest do niej bardzo podobna. Usłyszymy jednak wyraźnie, że VII stopień jest obniżony – w stosunku do VII stopnia w skali jońskiej, który jest prowadzącym do VIII stopnia skali (I).

 

SOL LA SI DO RE MI FA (SOL)

 

Akordy pełniące główne funkcje w tej skali to:

 

  • tonika (trójdźwięk zbudowany od I stopnia skali)
  • subrtonika (trójdźwięk od VII stopnia skali)
  • subdominanta (trójdźwięk zbudowany od IV stopnia skali)
 

 Powiedzmy o niej prościej. Jak ją skojarzyć? 

 

Bardzo często spotkamy ją w muzyce rockowej, jazzowej, bluegrass, country. Gdyby iść w stronę odczuć smutny-wesoły, skala miksolidyjska jest nieco weselsza niż skala dorycka, ale smutniejsza niż jońska.


Usłyszycie ją na przykład w takich utworach, jak:

 

You really got me –  The Kinks 

Temat z serialu Moda na sukces

Old Joe Clark – amerykańska melodia ludowa

Sweet home Alabama – Lynyrd Skynyrd

 

 

Kolejne trzy skale za nami! 

W kolejnym wpisie poznamy skalę eolską, czyli molową, a także jej odmianę harmoniczną, dowiemy się także co to jest skala lokrycka, czyli “skala duch”.

 

autor artykułu:
Maria Krzosek

Literatura:
Gordon, E. E., Klimas-Kuchtowa, E.
Teoria uczenia się muzyki: niemowlęta i małe dzieci. Harmonia Universalis, 2016.
Gawryłkiewicz, J., Gawryłkiewicz, M. Podręcznik do kierowania edukacją muzyczną małego dziecka wg teorii uczenia się muzyki
Edwina E. Gordona.
Impuls, 2010.
Pazur, B. Nauka improwizacji muzycznej wg teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona. Rytm, skale, harmonia. 1 i 2 część. Polihymnia, 2019.

Bądź na bieżąco.

Newsletter dla rodziców

Czego możesz się spodziewać?

✅ informacji dotyczące nadchodzących koncertów

✅ gdzie prowadzone są zajęcia przez EduMusic = zajęcia gordonowskie w Twojej okolicy

✅ Teorii uczenia się muzyki – przybliżamy nowe podejście do edukacji muzycznej Twojego dziecka

Bądź na bieżąco.

Newsletter dla żłobkowych cioć

Czego możesz się spodziewać?

✅ wielu praktycznych zabaw do wykorzystania na zajęciach

✅ wsparcia w rozwoju umuzykalniania dzieci, którymi się opiekujesz 

✅ informacji branżowych, badań i różnych pomocy wspierających Twoją pracę