W poprzednich dwóch wpisach poznaliśmy skale: jońską, dorycką, frygijską, lidyjską oraz miksolidyjską. Dziś kolej na skalę eolską, jej pochodną – harmoniczną a także skalę lokrycką – najdziwniejszą ze wszystkich skal.
Ruszamy!
Skala Eolska
Jest to skala, którą znamy jako molową naturalną, czyli po prostu – smutną.
Na czym polega?
Jest zbudowana na VI stopniu skali jońskiej, w której skład wchodzą dźwięki:
LA SI DO RE MI FA SOL (LA)
Akordy pełniące główne funkcje w tej skali to:
- tonika (trójdźwięk zbudowany od I stopnia skali)
- subtonika (trójdźwięk od VII stopnia skali)
- subdominanta (trójdźwięk zbudowany od IV stopnia skali)
Powiedzmy o niej prościej. Jak ją skojarzyć?
Jest ona bardziej melancholijna niż skala harmoniczna, więc często usłyszymy ją w utworach pop, rock, gdzie słychać tęsknotę, smutek, zadumę.
Przykłady skali eolskiej:
Californication – Red Hot Chili Peppers
Losing my religion – R.E.M.
Ain’t no sunshine – Bill Withers
I burn for you – Sting
Skala Harmoniczna
Najczęściej mówimy o niej że jest smutna, usłyszymy ją przede wszystkim w melodiach ludowych.
Na czym polega?
Jest pochodną skali eolskiej, zbudowanej na VI stopniu skali jońskiej, ale ma podwyższony VII stopień.
LA SI DO RE MI FA SOL# (LA)
Akordy pełniące główne funkcje w tej skali to:
- tonika (trójdźwięk zbudowany od I stopnia skali)
- subdominanta (trójdźwięk zbudowany od IV stopnia skali)
- dominanta (trójdźwięk od V stopnia skali)
Powiedzmy o niej prościej. Jak ją skojarzyć?
Najbardziej znana nam jest z kołysanek, przypomina dzieciństwo, kiedy rodzice, czy dziadkowie usypiali nas kołysząc w ramionach.
Przykłady skali harmonicznej:
Z popielnika na Wojtusia – kołysanka ludowa
Już gwiazdy lśnią– kołysanka ludowa
Czerwone jabłuszko – melodia ludowa
Back to Black – Amy Winehouse
Skala Lokrycka
Jest to skala-duch, niby jest, a właściwie jej nie ma, bo mało kto w niej komponuje.
Na czym polega?
Jest zbudowana na VII stopniu skali jońskiej. Tonika jest akordem zmniejszonym, czyli między I a V stopniem słyszymy kwintę zmniejszoną – tryton. W średniowieczu ten interwał nazywano “diabelskim” i nie można było go stosować w komponowaniu muzyki.
SI DO RE MI FA SOL LA (SI)
Akordy pełniące główne funkcje w tej skali to:
- tonika (trójdźwięk zbudowany od I stopnia skali)
- subtonika (trójdźwięk od VII stopnia skali)
- medianta (trójdźwięk od III stopnia skali)
Powiedzmy o niej prościej. Jak ją skojarzyć?
Brzmi najbardziej tajemniczo, wspaniale sprawdza się w piosenkach o duchach i dziwnych snach. Właściwie nie używa się jej w komponowaniu utworów i piosenek, ponieważ jest bardzo niewdzięczna do pisania melodii. Zazwyczaj jeśli się pojawia, to fragmentarycznie i na krótką chwilę. Mamy dla was jednak kilka przykładów wykorzystania tej skali.
Przykłady skali lokryckiej:
Wciąż pada i pada – Basia Jagodzińska-Habisiak
Lokryckie pożegnanie roku – Dźwiękołaki
Mamy nadzieję, że po przeczytaniu ostatnich wpisów skale modalne nie będą już tak abstrakcyjnym tematem. Zachęcamy do słuchania podanych utworów, śpiewania ich podczas wspólnego domowego muzykowania. Słuchanie różnych skal i śpiewanie w nich poszerza język muzyczny, nasz oraz naszych dzieci, dlatego warto się nimi zainteresować.
autor artykułu:
Maria Krzosek